Tüdemsaş 75 Yıldır Türkiye İçin Yük Vagonu Üretiyor :Dünya standartlarında üretim yapan, yük vagonu imalat sektörünün en büyük şirketi Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. geçtiğimiz günlerde 75`inci yılını kutladı. Tüdemsaş Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Yıldıray Koçarslan, ”Yük vagonu üretiminde özel sektör henüz olması gereken noktaya gelmedi. Demiryollarının, özel sektörün enerjisi ve dinamizmine ihtiyacı var. Tüdemsaş olarak özel sektör firmalarıyla paydaşlık esasına dayalı işbirliği oluşturup, 75 yıllık bilgi birikimimiz ve tecrübemizi onlara aktararak, Türk demiryolu sanayini küresel ölçekte bir büyüklüğe ulaştırmayı amaçlıyoruz” diyor.
Bünyesine kattığı yeni tesisler, teknolojik tezgâhlar, laboratuarlar ve eğitim merkezileri ile çağın kalite standartları yakalayan Tüdemsaş’ın Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Yıldıray Koçarslan’la demiryollarının geleceği ve Tüdemsaş’ın yenilikçi yüzü ile ilgili keyifli bir sohbet gerçekleştirdik.
Demiryollarının Serbestleşmesi Hakkındaki Kanunun alt mevzuat çalışmaları tamamlanıp, TCDD’de gerekli dönüşüm sağlandıktan sonra demiryolu yük taşımacılığında büyük gelişmeler olacağının altını çizen Yıldıray Koçarslan, önümüzdeki günlerde yük taşımacılığında demiryollarının payının daha da artacağını ve buna bağlı olarak yük vagonu talebinde büyük bir artış olacağını söylüyor. 75 yıldır Türk Demiryollarına hizmet eden bu dev şirket, her geçen gün kendisini yenileyerek genç ve dinamik kalmayı başardı.
Bu yıl 75. Yılınızı kutluyorsunuz. Tüdemsaş, 75 yaşında ama hala genç ve yenilikçi. En son duyurduğunuz yenilik, yeni nesil platform taşıma vagonu Rgns. Avrupa’da alanında en hafif yük vagonu olma özelliğini taşıyan bu vagonun Ar-Ge ve üretim aşamaları hakkında bizleri bilgilendirir misiniz?
Evet, geçtiğimiz günlerde şirketimizin 75’inci yılını kutladık. Sivas’ın tarihi kent meydanında çeşitli etkinlikler gerçekleştirdik ve son projemiz olan TSI şartlarına göre üretilmiş Rgns tipi yeni nesil platform taşıma vagonunun tanıtımını yaptık.
Bu vagon, her geçen gün kendisini yenileyen ve alternatif taşımacılık yöntemleri arayan lojistik firmalarının taleplerine uygun şekilde dizayn edildi.
Yeni nesil yük vagonu olarak tasarlanan bu ürün projelendirildikten sonra bilgisayar ortamında katı modeli çizildi. Daha sonra FEM analizleri yapılan RGNS tipi vagonumuzun iki adet prototip üretimi gerçekleştirildi. Eskişehir’de bu prototiplerle statik, dinamik testler ve tamponlama testleri yapıldı. Sonrasında Çek Cumhuriyeti’ne gönderilen bu vagonlara, Notified Body (NoBo) gözetiminde fren, ses ve gövdenin burulma esnekliği testi (twist test) yapılacak olup, testlerin tamamlanmasıyla birlikte 1000 adet üretilecektir.
Bu vagonun bizim açımızdan en önemli özelliği; ülkemizin ilk, Trans Avrupa Demiryolu (TEN) ağında çalışan yük vagonlarından istenen TSI (Karşılıklı İşletim Teknik Şartnamelerine – Technical Specifications of Interoperability) sertifikasyonuna uygun üretilmiş platform tipi yük vagonu olmasıdır.
Bu vagonun demiryolu sektörüne getirdiği yenilikler ve avantajlar neler olacaktır?
Lojistik sektöründe ülkeler arasında sınırlar kalkmış durumda. Bunu göz önüne alarak vagon projeleri üzerinde çalışırken lojistik sektörünün ihtiyaçlarını ve taleplerini çok iyi analiz etmek gerekiyor.
Şirket olarak hedefimizde sadece Türkiye yok. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanımız Sayın Lütfi Elvan Bey’in şirketimiz için koyduğu “etkin ve yenilikçi pazarlama stratejileri geliştirerek, farklı pazarlara açılma ve ürettiğiniz ürünleri yurt dışına da ihraç etme” hedefi doğrultusunda; başta Avrupa ülkeleri olmak üzere, Ortadoğu ve Kuzey Afrika gibi yük vagonu potansiyeli olan bölgeleri mercek altına aldık. Bu ülkelerde yaşanan gelişmeleri uluslararası fuarlar, konferans ve seminer ile süreli yayınlar üzerinden takip ediyoruz. Ürünlerimizi projelendirirken onların ihtiyaçlarını da gözetiyoruz. Buna verilebilecek en güncel örnek, TSI sertifikasına sahip Rgns platform tipi yük vagonumuzdur.
Tamamen milli bir tasarım olan bu vagon, 80 farklı yükleme senaryosu ve entegre (kompakt) boji fren sistemi ile tamamen yenilikçi bir ürün. Bu vagon sadece konteyner taşımacılığı için değil çok farklı yükleri de taşıyabilecek şekilde üretildi. Bu vagonumuz 20 tonluk darası ile sınıfında, Avrupa’daki en hafif ve çok amaçlı yük taşıma vagonu olma özelliğine de sahip.
Ülkemizde bir vagonun işletme ömrünün ortalama 40 yıl olduğunu düşünürsek, ülkemiz demiryolu ağında çalışan aynı tipte bir vagonla, yeni geliştirilen bu vagon, işletmecilik açısından(daraya bağlı olarak taşıyacağı yük açısından) karşılaştırdığında işletme ömrü boyunca kendini ortalama 6 kez amorti etmektedir.
Tüdemsaş, milli tren projesinde de önemli bir görev üstleniyor. Milli trenin gelişmiş yük vagonlarını imal edeceksiniz. Bu projedeki rolünüzle ilgili detayları, güncel durumu bizlerle paylaşır mısınız?
Son yıllarda; ülkemizi dışa bağımlılıktan kurtarmak amacıyla ülke ihtiyaçları doğrultusunda, ileri seviyede teknolojik ürünleri milli olarak, yerli imkânlarla üretme, sonrasında da talep eden başka ülkelere bu teknolojiyi ihraç etme anlamında çok ciddi çalışmalar yapılıyor. Tüdemsaş, bu çalışmaların demiryolu sektöründeki ayağı olan Milli Tren Projesi içerisindeki Yeni Nesil Milli Yük Vagonu Projesi’nin proje yürütücüsüdür. TCDD koordinatörlüğünde Karabük ve Cumhuriyet Üniversitelerimiz ile Şirketimiz çalışanlarından oluşan çok sayıda teknik personel, bu proje için yoğun bir şekilde çalışma yapıyor. Bu çerçevede, 13 ülkede, 20 ayrı uluslararası etkinliğe, 83 teknik personelle katılım sağlandı.
Konsept çalışmaları doğrultusunda; başlangıçta literatür taramaları yapıldı. Uluslararası seminer, konferanslara ve fuarlara katılım sağlandı. Proje şirketleri ile görüşmeler yapıldı. Tüm bu teknik incelemelerde elde edilen bilgilerle, TCDD Genel Müdürlüğü ve Milli Tren Çalışma Grubuyla yapılan toplantılar sonucu, milli yük vagonu olarak Sggmrs tipi ikiz, üç bojili ve mafsallı, entegre (kompakt) fren sistemli, H-tipi bojili platform vagonu yapılması kararlaştırıldı.
İnşallah, 2016 yılı sonuna kadar, Milli Yük Vagonumuzun projesini, prototip üretimini ve sertifikasyonunu tamamlayarak seri üretimine başlamış olacağız.
Tüdemsaş, Ar-Ge’ye verdiği değer ve teknolojiyi kullanma gücüyle de öne çıkıyor. Bu bağlamda; fabrikanıza kattığınız yeni tesisler ve yatırımlarınız hakkında bilgi alabilir miyiz?
Şirket olarak sektörümüzle ilgili her türlü teknolojik gelişmeyi yakından takip ediyoruz. Dünya arenasında söz sahibi olabilmek için kendinizi sürekli genç tutmanız gerektiğinin farkındayız.
Üretim hattında kullandığımız modern ve teknolojik tezgahlar, tesisler, test istasyonları sayesinde sektörün en donanımlı şirketi konumuzdayız. Vagonun en önemli parçası olan bojinin imalatında robot kaynak teknolojisini kullanıyoruz. Boji üretiminde kullandığımız birçok fikstür ve kalıbı TSI Sertifikasyonu kapsamında yeniledik.
Malzeme stok sahalarımız ve ambarlarımız, TSI sertifikasyonu kapsamında modernize edilerek tamamen yenilendi. Kapalı alanlarımız % 100 den fazla artırıldı ve modern raf sistemleri ile donatıldı. Malzeme hareketlerini daha rahat takip edebilmek açısından barkot sistemine geçildi.
Aynı şekilde, Kalite Kontrol Laboratuvarlarımızda gerekli teknolojik dönüşümü sağlayarak yeniden düzenledik. Mekanik ve Kimya Laboratuvarları ile Kalibrasyon Ünitesi bir araya toplanıp modern bir yapıya kavuşturuldu.
Üretimde olduğu gibi bakım-onarım hizmetlerinde de, yeni tesis ve tezgâh yatırımları ile teknik alt yapımızı her geçen gün daha da güçlendiriyoruz. Şirketimiz bünyesine yeni kazandırdığımız Robotlu Vagon Kumlama Tesisimizde, Şirketimize bakım ve onarıma gelen tüm vagonlar robotlar yardımıyla kumlanarak bakım ve onarıma alınıyor. Bu tesis yapacağı iş ve teknolojisi ile Türkiye`de bir ilktir.
Üretim Fabrikamız bünyesinde bulunan vagon kumlama ve boyama tesisi haricinde yeni projelendirdiğimiz vagon yıkama ve boyama tesisini de 2015 yılında onarım fabrikamıza kazandırmayı planlıyoruz.
Tesislerimizin ve teknolojimizin yanı sıra uluslararası pazarlar açısından vize niteliğinde olan sertifikasyon çalışmalarımızda son hızla devam ediyor. TSI sertifikasyon süreci, Rgns tipi platform vagonu için tamamlanmak üzere. 2015 yılı itibariyle üreteceğimiz yeni tip her vagon için bu sertifika alınacak ve vagonlarımız ülkemiz dışında, uluslararası hatlarda da hizmet verecek.
Vagonların bakım-onarım ve revizyonlarının uluslararası standartlarda kalitesini ortaya koyan ECM (Entity in Charge of Maintenance) Bakım Yönetim Sistemi – Bakım Temini Fonksiyonu çalışmalarımız da devam ediyor. 2015 yılı itibariyle bu çalışmamız da tamamlanmış olacak.
Kaliteli üretimin, çalışanlarımızın ortak çabası ile elde edilebileceğini düşünüyorum. Personelimizde kalite bilincinin en üst seviyelere çıkarılması ve geliştirilmesi amacıyla çalışanlarımıza sürekli eğitimler aldırıyoruz. Bu anlayışın bir ürünü olarak ortaya çıkan Kaynak Teknolojileri Eğitim Merkezimizin bölgemizde başka bir örneği daha yok. Bu merkezde Şirketimizde çalışan kaynakçılar, TCDD çalışanları ve özel sektörde çalışan kaynakçılar, kaynak mühendisi uzman personellerimizce teorik olarak eğitiliyor. Daha sonra kaynak simülatörüyle uygulama eğitimine tabi tutuluyor ve ardından farklı kaynak metotlarını gerçek kaynak makineleriyle yaparak eğitimlerini tamamlıyorlar. Eğitim bitiminde ise akredite kuruluşlarca sınava tabi tutularak, başarılı olanlara Kaynakçı Sertifikası veriliyor.
Yeni yatırımlarınız, projeleriniz ve çalışmalarınız Tüdemsaş’a ve Türk demiryolu sektörüne ne gibi kazanımlar sağlayacak?
Yük vagonu üretimi, bakımı, onarımı ve revizyonu noktasında Türkiye’deki en büyük sanayi kuruluşu olan Şirketimiz, 75 yıllık tecrübesi ve teknolojik anlamda yaptığımız yeni yatırımlarla yük vagonu alanında, dünya şirketleri ile rahatlıkla rekabet edebilecek konumda.
Tüdemsaş`ın en önemli hedefi; demiryolu yük araçlarının üretimi, bakım-onarımı ve yedek parçalarının tedariki noktasında bölgemizde oluşmaya başlayan demiryolu yan sanayini daha da büyüterek, bölgemizi Tüdemsaş üzerinden yük vagonu üssü haline getirmek. Ülkemizin 2023 hedefleri arasında yer alan “demiryolu yük taşımacılığının toplam taşımacılıktaki payının artırılması” yönündeki hedefine ulaşmak için 40 binden fazla yeni yük vagonuna ihtiyaç var. Bu yük vagonu ihtiyacının karşılanması Tüdemsaş ile birlikte güçlü bir demiryolu sanayii ve yan sanayisi ile mümkün olacaktır.
Son 5 yıla kadar her türlü üretim kendi imkânlarımızla yapıldığı için özel sektör bu alanda çok fazla gelişme gösteremedi. Ancak son yıllarda artan üretimimizle ortaya çıkan iş gücü açığını kapatmak için ve özel sektörün enerjisi ve dinamizmini demiryolu sanayisine çekmek adına bazı işlerimizi piyasaya yaptırılmaya başladık. Onlarla paydaşlık esasına dayalı oluşturduğumuz işbirliklerinin, demiryolu yan sanayisinin büyümesi anlamında sektöre olumlu etkileri olduğunu görüyoruz. Bugün bize iş yapan bazı firmalar küresel ölçekte büyüklüğe sahip firmalara üretim yapıp, mal satar hale geldiler. Bu gelişme Türk demiryolu sanayi adına çok sevindiricidir.
2014’ü geride bıraktık. Hem sizler hem de genel olarak sektör için nasıl bir yıl oldu? 2023 için konulan hedeflere uygun adımların atıldığını düşünüyor musunuz? Tüm yıla baktığınızda; artılar, eksiler, yapılması gerekenler ve imza atılan başarılar nelerdir?
2014 yılı şirketimiz açısından başarılı geçti diyebiliriz. Üretim ve onarım hedeflerimizde % 90`lar civarında bir gerçekleşme yakaladık.
Ülkemizin 2023 demiryolu vizyonunda yer alan “yük vagonlarının üretimi, bakım-onarım ve revizyonunda özel sektör payının artırılması” hedefi doğrultusunda, ülkemizde yeni yeni oluşmaya başlayan demiryolu sanayinin gelişmesini sağlamak amacıyla bazı işlerimizi piyasaya ihale ediyor ve alt yüklenicilere yaptırıyoruz. Fakat, Türkiye genelinde ve özellikle bölgemizde demiryolu yan sanayinin tam gelişmemiş olması işlerimizi biraz zorlaştırdı. Sektörle ilişkili farklı iş kollarında (döküm, dövme, çelik konstrüksiyon işler gibi) tecrübeli firma sayısının az olması, yan sanayiden temin edilen ürünlerin parti teslimatlarında, standartlara uygun kalitede üretilmesinde ve zamanında teslimat yapabilmeleri noktasında bize bazı sorunlar yaşattı. Bu sorunlar büyüyen üretim hedefimizde sapmalara neden oldu.
Ülkemiz 2023 hedeflerine doğru, kararlı ve emin adımlarla ilerliyor. Bunu demiryolu sektöründe yapılan çalışmalar ve yatırımları takip ettiğinizde görebilirsiniz. Mesela Marmaray`ın ilk etabı tamamlandı. Demir İpekyolu Projesi diye adlandırılan Bakü – Tiflis – Kars Demiryolu Hattı projesinde çok ciddi mesafeler alındı. 3 köprü ve ortasından geçecek demiryolu hattı çalışmaları son hızla devam ediyor. TCDD`nin yeniden yapılandırılması 2015 in ilk aylarında tamamlanacak. Bu çalışmalar tamamlandığında ülkemiz demiryolu sanayi daha da büyüyecek, Avrupa ile Asya arasındaki yaklaşık 75 milyar $ taşımacılık hacminden aldığımız pay her geçen gün daha da artacaktır. Bunun doğal sonucu olarak ülkemiz, önümüzdeki yıllarda küresel demiryolu sektörü içinde ana aktörlerden biri olacak ve dünya üzerinde etkinlik alanımız genişleyecektir.
Nasıl bir 2015 yılı öngörüyorsunuz? Yeni yatırımlarınız, projeleriniz hangi doğrultuda olacak?
Tüdemsaş olarak, ulusal ve uluslararası pazardaki vize niteliğinde olan yönetim sistemleri ve sertifikasyon çalışmalarına özel önem veriyoruz. Nitelikli iş gücüne ve kaliteye önem veren kuruluşların alması gereken ve sektörünün zorunlu kıldığı birçok kalite ve yönetim sistemi belgesine sahibiz. Ancak demiryollarında yapılan yük ve yolcu taşımacılığı kurallarının bütünlüğünün sağlanması ve geliştirilmesi amacıyla oluşturulan OTIF’e ait COTIF Sözleşmesinde, sözleşmeye taraf ülkeler, sınırları içerisindeki demiryolu hatlarında işletilen yük vagonlarının emniyetli bir şekilde üretilip, servise verilmesini sağlamak zorundadır denilmektedir. Ülkemiz için de bir zorunluluk olan bu durumdan hareketle başlatmış olduğumuz TSI (Karşılıklı İşletilebilirlik Teknik Şartnameleri) sertifikasyon süreci Rgns platform tipi vagonu için tamamlanmak üzere. 2015 yılı içerisinde üreteceğimiz diğer vagonlar olan Sgns platform tipi yük vagonu, Talns tipi kapalı cevher vagonu ve Zacens tipi ısıtmalı akaryakıt taşıma vagonu için de bu süreci tamamlayacak ve bu vagonların seri üretimini yapacağız.
Bu vagonlardan TSI şartlarına uygun Sgns platform tipi yük vagonu, max. 18 tonluk darası ile Avrupa’nın en hafif daralı platform vagonu olacak.
Yine OTİF gereği TSI şartlarına göre üretilmiş yük vagonlarının bakım, onarım ve revizyonlarının ECM Bakım Yönetim Sistemi kapsamında yapılması zorunluluğunu dikkate alarak başlatmış olduğumuz Bakım Temini Fonksiyonu sertifikasyon çalışmalarımızı 2015 yılı sonu itibariyle tamamlayacağız.
Bununla birlikte, bakım, onarım ve revizyonlarını yaptığımız diğer vagonların bu sisteme göre yapılmasını sağlamak amacıyla eski Dökümhane Fabrikamızda başlatmış olduğumuz fabrikanın modernizasyonu ve ECM Bakım Yönetim Sistemi şartlarına yönelik dönüştürülmesi işlemini de 2015 yılı sonunda tamamlamayı planlıyoruz. Dökümhane Fabrikamızın dönüşümü tamamlandığında burası, vagonların bakım ve onarımında ihtiyaç duyulacak birçok yan tesisi (vagon yıkama, vagon kumlama ve boyama üniteleri gibi) de içerisinde bulunduran modern bir fabrika olacak. Bu yeni tesis sayesinde bakım-onarım kapasitemiz iki katına çıkacak.
Konsept çalışmaları doğrultusunda; başlangıçta literatür taramaları yapıldı.
